پیرترین استان های ایران را بشناسید - وبلاگ هیچکس

به گزارش وبلاگ هیچکس، در حال حاضر مازندران پس از استان گیلان دومین استان کشور از حیث پیری جمعیت است که به باور صاحبنظران با تداوم افول ازدواج و فرزندآوری و افزایش اقشار سالمند چالش های اجتماعی قابل توجهی طی چند دهه آینده گریبان گیر این دیار خواهد شد.

به گزارش وبلاگ هیچکس، در حال حاضر مازندران بعد از گیلان پیرترین استان کشور به شمار می رود و از سوی دیگر داده های آماری نهادهای متولی امر بیانگر این است که روند پیری جمعیت مازندران حدود سه دهه آینده آنچنان گریبانگیر این استان خواهد شد که در آنزمان چهره های پیر بیشتری به نسبت چهره های جوانان، نوجوانان و میانسال را در جامعه شاهد خواهیم بود.

سرعت پیری جمعیت مازندران هم اکنون آنچنان بالاست که میانگین های کشوری را در نوردیده است به طوریکه میانگین جمعیت سالمندی کشور حدود 10 درصد است و این رقم در استان 15 درصد است و متاسفانه مازندران در این حوزه جزو استان عنوان دار کشور به شمار می رود و با نگاهی به آمارهای موجود این مساله دور از فکر نیست که ناقوس پیرترین استان های برای چند سال آینده مطمنا برای مازندران نواخته خواهد شد.

در همین حال با روند سریع سالمندی پیش رو در مازندران، این استان از نظر مقدار زاد و ولد نیز شرایط مطلوبی ندارد و داده های آماری و گفته های مسوولان ارشد استان نیز آن را تایید می نماید.

استاندار مازندران سی ام اردیبهشت ماه در نشست ستاد جوانی جمعیت در ساری گفت : 30 هزار و 203 واقعه ولادت در سال 1400 در استان به وقوع پیوست اما در سال 1401 ولادت های استان 28 هزار و 552 واقعه بوده که این آمار 5.5 درصد کاهش داشت.

سید محمود حسینی پور اضافه کرد: 2 هزار و 127 واقعه ولادت در فروردین 1401 در استان به وقوع پیوست اما در فروردین 1402، 2 هزار و 94 ولادت را دراستان شاهد بودیم که 1.6 درصد کاهش را نشان می دهد.

مقام عالی دولت در مازندران توضیح داد: 91 درصد ولادت های استان در سال 1401 مربوط به بچه ها اول و دوم بوده و تنها 9 درصد ولادت ها مربوط به بچه ها بعدی بودند که نشان دهنده تمایل کم خانواده ها به بچه ها سوم به بعد بوده است.

آمارهای ثبت احوال در ارتباط با جمعیت سه میلیون و 283 هزار و 582 نفری مازندران براساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن نشان می دهد که از سال 1394 تا سال 1400 تعداد موالید در این استان با 35 درصد کاهش از 46 هزار و 466 نفر به 30 هزار و 203 نفر رسید و مقدار باروری کلی هم در استان در این دوره زمانی از 1.5 به 1.2 کاهش یافت.

کاهش قابل توجه موالید و فرزندآوری در مازندران و رسیدن نرخ رشد به 1.2 درصد طی یک دوره 6 ساله در حالی است که میانگین نرخ باروری در کشور بیشتر از 2 است و در واقع نرخ باروری در مازندران به نصف میانگین کشوری رسیده است.

مقدار باروری عمومی هم در استان در سال 1400 به کمتر از 30 در یک هزار تولد برای خانم هایی که در سن باروری هستند، رسید در حالی که این رقم در سال 1390 طبق آمار ثبت احوال 50 در یک هزار تولد بود.

طبق گزارش های رسمی مرکز آمار ایران هم نرخ رشد جمعیت در مازندران طی سه دهه گذشته همیشه از میانگین کشوری کمتر و از دغدغه های برنامه ریزان استان بوده است. به عنوان نمونه طی نخستین سرشماری جمهوری اسلامی در سال 1365، نرخ رشد جمعیت در کشور 3.9 درصد و در استان مازندران 3.7 درصد بود که در سرشماری سال 1395، نرخ رشد جمعیت در کشور به 1.7 درصد و در استان مازندران به 1.3 درصد تنزل پیدا کرد.

بعلاوه طبق اعلام دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور، مازندران با 13.26 درصد جمعیت سالمند پس از استان گیلان دومین استان پیر کشور به لحاظ جمعیتی به شمار می رود.

مسوولان مازندران هم مانند کارشناسان معتقدند که یکی از دلایل اساسی در کاهش نرخ زادآوری در استان سوای موضوعات مالی، معیشتی و فرهنگی، آسیب های اجتماعی و افزایش طلاق و کاهش ازدواج در بین جوانان است چرا که طی سال های 1387 تا سال1400 تعداد موارد ازدواج در مازندران در مقایسه با مدت مشابه 13 سال قبل آن 44.8 دهم درصد کاهش و مقدار طلاق هم در این مدت 54.3 دهم درصد افزایش یافته است.

بعلاوه میانه سن خانم ها و آقایان در مازندران در زمان ازدواج اکنون به ترتیب حدود 27 و 31سال رسیده در حالی که این رقم در کشور به ترتیب 25 و 29 سال است. این آمار به زبان عامیانه تر بدین معنا است که میانه سن ازدواج در استان 2 سال از میانگین کشوری بالاتر است. سن ازدواج در سال 1390 در استان برای آقایان و خانم ها به ترتیب 26 و 21 سال بود.

تحلیل داده های آماری ثبت احوال هم نشان می دهد که در 45 سال گذشته جمعیت کشور حدود 10 سال و جمعیت مازندران 15 سال پیرتر شده که براساس برآوردها اگر همین روند و مفروضات کنونی ادامه یابد و مداخله جدی صورت نگیرد به نظر می رسد که در حدود 35 تا 40 سال آینده جمعیت اصیل و بومی استان نصف خواهد شد و در حدود چهار دهه آینده حدود 25 تا 30 درصد جمعیت استان سالمند خواهند بود.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران نیز به روند پیری جمعیت استان طی سالهای آینده اشاره نمود و گفت: این در حالیست مازندران بعد از گیلان جزو پیرترین استان های کشور است.

عباس علیپور اضافه کرد : به طوریکه در 30 سال آینده 40 درصد جمعیت مازندران سالمند خواهند بود و سن آنها بیش از 60 سال است.

وی ادامه داد : در همین حال 40 درصد سالمندان سه دهه آینده تنها یک فرزند دارند و یا مجرد و بدون فرزند خواهند بود.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران اعلام کرد: اگر با همین روند فعلی زاد و ولد پیش برویم شرایط و شرایط خطرناکی به وجود خواهد آمد و زنگ هشدار برای سازمان های خدمات رسان بصدا در می آید.

وی گفت: چرا که در آنزمان از هر 10 نفر جمعیت مازندران چهار نفر پیر خواهند بود و این افراد بدلیل شرایط جسمی و ناتوانی ناشی از کهولت سن به مراقبت ها و خدمات ویژه ای احتیاج دارند.

علیپور ادامه داد: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از سالمندان سه دهه آینده فرزند ندارند یا تک فرزند هستند قاعدتا خدمت رسانی در منازل برای آنها به وسیله وابستگانشان وجود ندارد و احتیاج است دستگاههای خدمات رسان بیشتری فعال شوند و در این زمینه آینده نگری صورت بگیرد.

وی بعلاوه گفت : در حال حاضر از نظر مقدار زاد و ولد مازندران نرخ پایینی در استان دارد و از سوی دیگر طلاق نیز روند افزایشی دارد و وقتی خانواده ای وجود نداشته باشد فرزند هم کم خواهد شد و جمعیت کاهش می یابد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران بزرگترین چالش و معضل کنونی استان را کاهش ازدواج و افزایش طلاق است، اضافه کرد: در این زمینه دستگاه ها باید ریشه یابی نمایند و شاید یکی از دلایل بروز چنین مشکلاتی برخورداری بالای فرهنگی و بالا بودن سطح تحصیلات باشد که باعث شده تا سن ازدوج را بالا ببرد و شرایط ازدواج اسان در زمان تحصیل ایجاد کنیم.

لازم به ذکر است از نظر درصد جمعیت سالمندی بعد از استان گیلان، استان های مازندران با 13.26 درصد، تهران با 12.06 درصد و اصفهان با 11.91 درصد، سالمندترین استان های کشور به شمار می روند.

بعلاوه از نظر درصد جمعیت سالمندی، استان سیستان وبلوچستان با 4.92 درصد، هرمزگان با 6.56 درصد، بوشهر با 7.71 درصد و کهگیلویه وبویراحمد با 7.86 درصد، کم سالمندترین استان های کشور به شمار می روند.

بر اساس این گزارش در سال 1375 ما به ازای هر 100 نفر زن سالمند بالای 60 سال، 116 نفر مرد سالمند داشتیم. اما در سال 1400 به ازای هر 100 نفر زن سالمند، 92 نفر مرد سالمند داریم.