پولیپ معده چیست و احتمال سرطانی بودن آن چقدر است؟ - وبلاگ هیچکس

به گزارش وبلاگ هیچکس، به رشد غیرطبیعی بافت در داخل معده، پولیپ معده گفته می گردد. اگرچه این عارضه معمولا بی خطر است، اما احتمال سرطانی شدن برخی از این پولیپ ها وجود دارد. محققان به طور دقیق نمی دانند که چه عواملی باعث ایجاد پولیپ می شوند یا چه عواملی احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می دهند. از طرف دیگر، بیشتر اوقات پولیپ معده بدون علامت است. درنتیجه، تشخیص آن می تواند چالش برانگیز باشد.

در این مقاله از وبلاگ هیچکس مگ درباره پولیپ معده، علائم، علل، نحوه تشخیص و درمان آن اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار خواهیم داد. بعلاوه درباره تفاوت بین انواع پولیپ ها و ارتباط آن ها با سرطان معده صحبت می کنیم. با ما همراه باشید.

انواع پولیپ معده

معده، یک اندام مهم و پیچیده است که غذای مصرفی را هضم و تجزیه می نماید. معده برای این کار اسید فراوری نموده و با ترشح مخاط از خود در برابر اسید محافظت می نماید.

پولیپ ها می توانند در قسمت های مختلف معده تشکیل شوند. اما احتمال ایجاد آن ها در قسمت فوقانی معده بیشتر است. بیشتر پولیپ های معده کمتر از 2 سانتی متر و خوش خیم هستند. به عبارت دیگر، سرطانی نیستند. 2 تا 6 درصد افرادی که تحت آندوسکوپی قرار می گیرند، پولیپ معده دارند. با این حال، ممکن است این درصد در افراد عادی متفاوت باشد. آندوسکوپی، روشی است که طی آن یک لوله انعطاف پذیر که دوربینی در انتهای آن واقع شده است به وسیله دهان وارد معده می گردد.

چند نوع پولیپ معده وجود دارد که از راه های مختلف روی معده شما تأثیر می گذارند. به طور کلی، پولیپ های معده به 2 دسته غیرنئوپلاستیک (خوش خیم یا غیرسرطانی) و نئوپلاستیک (در معرض سرطانی شدن) تقسیم بندی می شوند. در این دسته بندی، پولیپ های اپیتلیال شایع ترین نوع پولیپ معده محسوب می شوند. پولیپ های اپیتلیال شامل پولیپ های هایپرپلاستیک (GHP)، پولیپ های غده فوندیک (FGP) و پولیپ های آدنوماتوز می شوند.

شواهد علمی نشان می دهد که از میان پولیپ هایی که پزشکان در حین آندوسکوپی تشخیص می دهند، 42-17 درصد از نوع GHP، 37-77 درصد از نوع FGP و 1-0/5 درصد از نوع آدنوماتوز هستند. اگرچه بیشتر پولیپ های معده بی خطر هستند، اما برخی از آن ها به دلیل حضور سلول های سرطانی ایجاد می شوند. این نوع پولیپ ها حدود 2-1 درصد پولیپ هایی را که پزشکان در حین آندوسکوپی مشاهده می نمایند، تشکیل می دهند.

پولیپ های غده فوندیک

پولیپ های غده فوندیک، شایع ترین نوع پولیپ معده هستند که در فوندوس یا قسمت فوقانی معده ایجاد می شوند. این نوع پولیپ ها به دلیل گشاد شدن سلول های فراورینماینده اسید معده تشکیل می شوند. هنگامی که در حین آندوسکوپی پولیپ های غده فوندیک پیدا می شوند، معمولا چند عدد از آن ها به صورت برجستگی های صاف و کوچک دیده می شوند.

پولیپ های غده فوندیک به ندرت به سرطان تبدیل می شوند. غالباً ایجاد این پولیپ ها با مصرف داروهای مهارنماینده پمپ پروتون (PPI) در ارتباط است. در این موارد، ممکن است پزشک به بیمار توصیه کند که مصرف دارو را قطع کند. وظیفه داروهای PPI مثل امپرازول و پنتوپرازول سرکوب فراوری اسید به وسیله معده است. این داروها برای بیمارانی که به رفلاکس اسید (برگشت اسید معده به مری) مبتلا هستند، تجویز می شوند.

پولیپ های هایپرپلاستیک معده

پولیپ های هایپرپلاستیک به صورت خوشه ای ظاهر شده و به شکل پراکنده در سراسر معده یافت می شوند. این پولیپ ها در نزدیکی زخم معده هم دیده می شوند. پولیپ های هایپرپلاستیک هنگامی ایجاد می شوند که معده تعداد زیادی سلول های ترشح نماینده مخاط فراوری می نماید.

پولیپ های هایپرپلاستیک معده به شدت با اختلالاتی که باعث التهاب یا تحریک معده می شوند، مرتبط هستند. از این اختلالات می توان به گاستریت مزمن (التهاب مزمن معده)، گاستریت هلیکوباکتر پیلوری (التهاب معده که از باکتری H. pylori ناشی می گردد) و کم خونی پرنیشیوز (Pernicious Anemia) اشاره نمود. کم خونی پرنیشیوز زمانی ایجاد می گردد که بدن قادر به جذب ویتامین B12 نبوده و به همین خاطر تعداد گلبول های قرمز خون کاهش پیدا می نماید.

اگر باکتری H. pylori در معده وجود داشته و با موفقیت درمان گردد، پولیپ های هایپرپلاستیک در بیشتر بیماران بهبود پیدا می نمایند. احتمال سرطانی شدن پولیپ هایپرپلاستیک ناچیز است، اما می تواند خطر ابتلا به سرطان را در دیواره معده به خصوص در بیمارانی که از گاستریت مزمن رنج می برند، افزایش دهد. به همین خاطر، ممکن است پزشک از نواحی اطراف پولیپ نمونه برداری انجام دهد.

پولیپ های آدنوماتوز

پولیپ های آدنوماتوز، شایع ترین نوع پولیپ های نئوپلاستیک محسوب شده و در قسمت آنتروم معده (پایین معده) یافت می شوند. معمولا این نوع پولیپ ها آغاز سرطان معده هستند. پولیپ های آدنوماتوز احتمال ابتلا به سرطان را در روده یا سایر نقاط بدن افزایش می دهند.

پزشک برای تشخیص صحیح و درمان این بیماری باید آزمایش های مختلفی را انجام دهد. به دلیل افزایش احتمال ابتلا به سرطان، همه پولیپ های آدنوماتوز باید برداشته شوند که این کار معمولا با آندوسکوپی انجام می گردد. اگر تعداد زیادی از این پولیپ ها وجود داشته باشد یا سرطان آغاز به توسعه نموده باشد، پزشک جراحی را توصیه می نماید.

علائم پولیپ معده

اغلب پولیپ های معده بدون علامت هستند. آن ها ممکن است هنگام معاینه بیمار به دلیل ابتلا به سایر مسائل معده یافت شوند. با این حال، هنگامی که پولیپ علامت ایجاد می نماید، ممکن است علائم زیر را مشاهده کنید:

• سوء هاضمه
• رفلاکس اسید معده
• سوزش سر دل
• معده درد
• احساس سیری سریع
• خونریزی دستگاه گوارش
• کم خونی
• کمبود آهن
• خستگی

در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق حتما با پزشک مشورت کنید. پولیپ های عظیم ممکن است باعث خونریزی داخلی یا درد شکم شوند. در صورت ادامه خونریزی داخلی، بیمار دچار کم خونی (کمبود آهن) می گردد. گاهی اوقات، پولیپ ها باعث انسداد محل اتصال معده به روده می شوند.

دلایل ایجاد پولیپ معده

محققان دلیل دقیق ایجاد پولیپ ها را نمی دانند. ممکن است انواع مختلف پولیپ معده به دلایل متفاوتی ایجاد شوند. به اسم مثال، شواهد نشان می دهد که پولیپ های هایپرپلاستیک ممکن است به دلیل التهاب مزمن معده رخ دهند. با این حال، مکانیسم دقیق این ارتباط معین نیست.

به اعتقاد محققان، پولیپ های غده فوندیک زمانی ایجاد می شوند که چیزی معده را به فراوری کمتر اسید مجبور کند. این تئوری از اینجا منشاء می گیرد که FGP در افرادی که به طور منظم از داروهای مهارنماینده پمپ پروتون استفاده می نمایند، شایع تر است.

عوامل خطر پولیپ معده

نه تنها دلیل ایجاد پولیپ در معده نامعین است، بلکه عوامل خطر آن هم ناشناخته هستند. به گفته محققان، سالمندان بیش از افراد جوان به پولیپ معده مبتلا می شوند. آمارها نشان می دهد که شیوع پولیپ های غده فوندیک در میان زنان و شیوع پولیپ های آدنوماتوز در بین مردان بیشتر است. ممکن است عوامل خطر دیگری هم برای پولیپ های معده وجود داشته باشد. به اسم مثال، در سال 2018 میلادی (1397 شمسی) محققان با انجام مطالعه ای موارد زیر را به اسم عوامل خطر پولیپ معده معرفی کردند:

• سن 45 تا 60 سال
• استفاده از سیگار
• نداشتن فعالیت بدنی منظم

با این حال، گفته می گردد که این مطالعه دارای محدودیت های مختلفی بوده و باید درباره این موضوع تحقیقات بیشتری انجام گردد.

تشخیص پولیپ معده

ممکن است تشخیص پولیپ های موجود در معده مشکل باشد. با توجه به اینکه بسیاری از این پولیپ ها بدون علامت هستند، پزشکان بیش از 90 درصد آن ها را به دلایل دیگر در حین آندوسکوپی تشخیص می دهند. علاوه بر این، اغلب پولیپ های معده مقدار کوچکی دارند. به همین خاطر، بیشتر آن ها با سی تی اسکن (CT) یا اسکن ام آر آی (MRI) معین نمی شوند.

پزشکان نمی توانند با استفاده از آندوسکوپی نوع پولیپ موجود در معده را تشخیص دهند. برای اینکه نوع پولیپ معین گردد، باید قسمتی از آن با نمونه برداری برداشته شده و برای ارزیابی بیشتر به آزمایشگاه فرستاه گردد.

درمان پولیپ معده

اگر پولیپ بدون علامت و غیرسرطانی باشد، ممکن است به هیچ درمان خاصی احتیاج نداشته باشد. گاهی اوقات، پزشکان برداشتن پولیپ های عظیم معده را که محتمل است سرطانی شوند، توصیه می نمایند. با این حال، آن ها از برداشتن پولیپ های کوچکتر معده خودداری می نمایند. چون این کار می تواند عوارض جانبی ناخواسته ای مثل خونریزی را در پی داشته باشد.

برای درمان پولیپ معده می توان از روش های دیگری هم استفاده کرد. به اسم مثال، عفونت هلیکوباکتر پیلوری باعث التهاب مزمن معده می گردد که این موضوع می تواند در ایجاد پولیپ های هایپرپلاستیک نقش داشته باشد. در حدود 70 درصد موارد، افراد مبتلا به GHP متوجه می شوند که پولیپ معده آن ها بعد از درمان عفونت برطرف می گردد.

با توجه به اینکه ممانعت از ترشح اسید معده باعث ایجاد پولیپ های غده فوندیک می گردد، تغییر رژیم غذایی می تواند روی این نوع پولیپ ها تأثیر داشته باشد. برخی شواهد نشان می دهند که الگوهای غذایی خاصی می توانند ترشح اسید معده را کاهش دهند. با این حال، هیچ تحقیقی وجود ندارد که نشان دهد مداخلات تغذیه ای در درمان پولیپ معده بی خطر و مؤثر هستند.

پیگیری های مورد احتیاج برای افراد مبتلا به پولیپ معده

بسته به نوع پولیپ معده، ممکن است پزشک طی 1 سال انجام آندوسکوپی دیگری را به منظور یافتن هر نوع پولیپ تازه توصیه کند. در بیمارانی که پولیپ سرطانی داشته اند، آندوسکوپی پیگیری باید در 3 سال اول هر 6 ماه یک بار انجام گردد.

اگر در خانواده بیمار سابقه ابتلا به سرطان معده وجود دارد، بهتر است به طور منظم (هر 1 یا 2 سال یکبار) آندوسکوپی انجام گردد. برای بیماران زیر 40 سال که چندین پولیپ دارند، ممکن است پزشک علاوه بر معده آنالیز کولون (روده عظیم) را هم توصیه کند.

کلام پایانی

در بیشتر موارد، پولیپ های معده بدون علامت هستند. بنابراین، بسیاری از افراد مبتلا از وجود آن ها در معده خود آگاه نیستند. اگر پزشکان در حین آندوسکوپی پولیپ های کوچک را مشاهده نمایند، ممکن است برداشتن آن ها را توصیه ننمایند. با این حال، گاهی اوقات برای تأئید خوش خیم بودن پولیپ باید آزمایش های بیشتری انجام گردد.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت وبلاگ هیچکس مگ را بخوانید.

منابع: medicalnewstoday, my.clevelandclinic